– Şeker hastalığı nedir? Kanda Şeker Seviyesinin Yüksekliği Neden Önemlidir?
İnsülin pankreas bezi tarafından üretilen ve kana salınan bir hormondur. Ana görevi kandaki enerji maddesi şekeri (glukozu) asıl kullanılacağı hücrelerin içine taşımaktır. İnsülin salgılanmasındaki yetersizlik ve/veya hücrelerin insüline karşı duyarlılığının azalması sonucunda Tip 2 diyabet gelişir. Barsak kaynaklı hormonlar ile hücre içindeki bazı mekanizmalar, insülinin hücre içine girişine izin vermez ya da hücre içinde insülinin kullanımına karşı ortaya çıkan tabloya“İnsülin Direnci” denilmektedir. Tip 2 diyabette başlangıçta insülin salınımı artar; insülin direnci sebebiyle insülin görevini yerine getiremeyince, besinlerle aldığımız şeker ve diğer besin unsurları ihtiyaç duyan hücrelere giremez. Böylelikle, hücrelerde şeker azlığı yaşanırken, kandaki şeker seviyeleri normal değerlerin üstüne çıkar. Kandaki şekerin çok artması, zehir etkisi yaratır ve kılcal damar duvarı hasarları sebebiyle vücudun tüm organlarında hasar meydana gelir.
– Şeker Hastalığını tedaviye yönelik ameliyatlar ne kadar başarılıdır?
Cerrahlar, obezite tedavisinde yapılan tüp mide ameliyatlarından sonra, hastalardaki şeker metabolizmasında olumlu gelişmeler gözlediler. Yapılan araştırmalar, midenin salgıladığı GHERLİN isimli maddenin insülin direncini arttırdığı, diyabet cerrahisinin bir aşaması olan mide küçültülmesi sebebiyle salınan gherlinin azalmasının şeker kullanımını önemli ölçüde düzelttiğini ortaya koydu. Cerrahi çalışmalar bu yönde yoğunlaştı; ince bağırsağın son kısmında salgılanan bir takım peptidlerin ve GLP.1 maddesinin yemekten sonra erken salgılanmasını sağlamanın insülin salgılanması üzerine olumlu etkileri olduğu bilgisiyle yeni cerrahi yöntemler geliştirildi. Yüksek teknik beceri gerektiren bu ameliyatların Dünya’da en fazla yapıldığı ülkelerden birisi Türkiye’dir. Yüksek cerrahi deneyim, düşük komplikasyonla yüksek başarının anahtarıdır.
– Şeker hastalığının ameliyatla tedavisi gerçek midir?
Erişkinlerde görülen Tip 2 Şeker Hastalığının tedavisi için geliştirilmiş ameliyat tekniğidir. Mide ve barsaklardaki bir takım peptidlerin, GLP 1 maddesinin, vücutta mevcut, ancak salgılanması düzensiz, kullanımı ve miktarı yetersiz insülinin, salgılanmasını uyaran ve kullanımını düzenleyen, insülin ve şekerin kullanımını sağlayan etkileri keşfedildi. Bağırsaklarda, bu peptidlerin salınımını düzenlemek için yapılan değişiklikler başarılı oldu. Metabolik cerrahi, insülinin daha etkin kullanılmasını amaçlayan ayrıca yan etkileriyle hipertansiyonu, lipid ve kolesterol, ürik asit yüksekliğini tedavi eden ameliyat yöntemleridir. Midenin salgıladığı GHERLİN adlı hormonun azaltılması dokularda insülin kullanılmasına olumlu etki yaptığı anlaşıldığı için mide hacim olarak küçültülmekte, Vücuttaki GHERLİN hormonunu azaltmak suretiyle insülin direncini azaltma hedeflenmektedir. Diğer etki tarzı da barsağın son kısmında üretilen ve salgılanan GLP.1 maddesi, beta adacıklarını uyarmakta insülin salınımını arttırmaktadır. Yapılan ameliyat metabolik cerrahi ameliyatıdır. Metabolik cerrahi uygulamaları sadece şekeri düzeltmez, aynı zamanda kolesterol, yağ metabolizması, kilo ve tansiyon problemlerinin düzelmesi de mümkün olur.
– Ameliyat tekniği nasıldır?
Kapalı (laparoskopik) olarak yapılan, midenin küçültülmesi, ince barsağın son kısmının, mideye yakın olarak ince bağırsağın baştarafına göçürülmesi, yer değiştirmesi şeklinde özetlenebilecek mide ve barsaklara yönelik ameliyatlardır.
Resim:1. Metabolik cerrahi işlemlerinde prensip, barsağın ilk kısmını sona, son kısmını başa almaktır.
-Ameliyatlar ne kadar başarılı?
Ameliyat olan şeker hastalarının % 92’si diyeti ve ilaçları tamamen bırakmaktadır. Ameliyat öncesi insülinle, diyetle kontrol güçlüğü yaşanan Hastaların küçük bir kısmında şeker hastalığı diyet ve oral antidiyabetiklerle kontrol edilebilir hale gelmektedir. % 2 kadar bir hastada ameliyattan yarar görmeyen hastalar vardır; sebebi şimdilik bilinmemektedir.
Diyabet cerrahisi ameliyatları kimlere uygulanır?
Tip 1 ve Tip 2 İki tür diyabet hastalığı vardır; Biri, daha çok gençlerde, çocuklarda görülen ve genetik veya otoimmün kökeni bulunan Tip 1, diğeri ise erişkinlerde genetik kaynaklı, beslenme alışkanlıkları, yaşam biçimine bağlı obezite sonrası oluşan Tip 2 diyabettir. Tüm diyabet hastalarının yüzde 90’ı Tip 2, yüzde 10’u Tip 1’dir.
Tip 2 diyabet tıbbi tedavisinde farklı tür ve özelliklerde ilaçlar kullanılmaktadır. İlaçlarla kontrol altına alınamayan hastalık seyirlerinde ise insülin enjeksiyonları ile tedavi uygulanmaktadır. Diyabet hastalarının dünya nüfusundaki oranının artması, kötü beslenme alışkanlıklarından vazgeçilmemesi ve hareketsiz yaşam tarzı yeni çözüm arayışlarını beraberinde getirmiştir. 2010’lu yıllardan itibaren diyabet tedavisi protokollerine diyabet cerrahisi veya metabolik cerrahi denilen yöntemler de eklenmiştir. Tip 2 diyabetik olup, ilaçlar ve/veya insülinle kontrol edilemeyen ve tedavilere rağmen HbA1c değeri % 7 ve üzeri olan hastalar ile açlık ve tokluk Kan C-peptit ve insülin düzeyleri normal olup yedek insülin düzeyleri yeterli hastalar bu cerrahi yöntemler için uygun hastalar olabilir.
Kaç çeşit diyabet cerrahisi ameliyatı vardır?
Uygulamada çok farklı ameliyat çeşidi vardır; bu ameliyat çeşitlerinin tamamında mide ve ince bağırsağa müdahale edilir. Transit bipartisyon, İleal interpozisyon Doudenal switch, SADI-S, Gastrik bypass gibi farklı yöntemler hasta uygunluğu ve ihtiyaçları doğrultusunda seçilmelidir.
Tip 2 Diyabetin cerrahi tedavisinde neden ince bağırsağa müdahale edilir ?
Metabolik Cerrahide amaç hormonal düzenleme sağlamaktır. Bağırsaklarımızın son kısmında insülin duyarlılığını arttıran GLP-1 gibi peptidler, hormonlar, baş kısmında ise insülin direncini arttıran hormonlar bulunmaktadır. Günümüzde yoğun bir şekilde kullandığımız paketli ürünlerdeki işlenmiş gıdalar bağırsaklarımızın son kısmına ulaşamadan sindirilip emilirler. Bu durumda insülin duyarlılığını arttıran gerekli hormonlar salgılanamaz.
Yapılan son kısmın en başa taşınması şeklindeki bağırsak göçürme, yer değişikliği işlemi ile besinlerin insülin duyarlılığını arttıran hormonlar ile karşılaşması sonucu vücutta üretilen fakat kullanılamayan insülin kullanabilir hale gelmektedir.
